GEMA Werke w Lubaniu

Zakłady GEMA Werke w Lubaniu (niem. Lauban), gdzie prowadzono badania nad radarami i polem elektromagnetycznym. Wiążą się z nimi legendy na temat innych badań, które miały być prowadzone na terenie zakładu. W necie można poczytać historie na temat broni elektromagnetycznej i in. Pojawia się pytanie, to samo przy każdych tego typu obiektach - czy pogłoski i legendy zawierają w sobie część prawdy oraz jaki był rzeczywisty zakres działalności GEMA Werke.

Cytat:

GEMA była kontynuacją funkcjonującej od 1933 jednostki badawczo-rozwojowej marynarki niemieckiej Reichsmarine i powstała na skutek zwiększającej się roli radaru w zastosowaniach wojskowych. Kierujący laboratorium doświadczalnym dr. Rudolf Kühnhold rozwinął badania nad praktycznym zastosowaniem fal elektromagnetycznych w zdalnym wykrywaniu celów, miało to istotne znaczenie w przypadku ewentualnego konfliktu zbrojnego gdyż technologia ta umożliwiała wczesne wykrycie potencjalnego ataku nieprzyjaciela z użyciem różnych typów uzbrojenia, głównie samolotów i obiektów nawodnych (okręty wojenne i podwodne). W ostatnich miesiącach 1933 podjęto próbę połączenia z firmą telekomunikacyjną Telefunken w celu przyspieszenia badań, jednak z uwagi na brak porozumienia i rozbieżności celów obu stron postanowiono, także z uwagi na zachowanie tajemnicy prac nad nowym wynalazkiem, utworzyć osobną firmę zajmującą się dalszymi badaniami i produkcją urządzeń radarowych.

W 1945 na skutek zbliżającego się frontu i wojsk radzieckich zakłady GEMA Werke wysadzono w powietrze a większość wyposażenia i dokumentacji wywieziono, pozostałe egzemplarze urządzeń Freya i Würzburg Riese zostały przetransportowane do ZSRR a inżynierowie niemieccy i część dokumentacji trafiła prawdopodobnie do amerykańskiej strefy okupacyjnej. Firma oficjalnie przestała istnieć wraz z zakończeniem II wojny światowej.

W skład kompleksu produkcyjnego GEMA Werke w Lubaniu wchodziły (według listy Ministerstwa Zbrojeń i Produkcji Wojennej) następujące zakłady : [1]

* Aerobau Lehmann KG w Giebułtowie
* Effzet-Werke, Otto Kunze
* Fritz & Co. GmbH w Lubaniu
* August Lassman w Lubaniu
* Lufahrtwerke w Leśnej
* Mau, Düchne & Habermann (własność G. Winklera)
* Merferd & Co w Lubaniu
* Walter KG
* Weinert und Sohne
* Gustaw Winkler w Lubaniu

W zakładach pracowali także więźniowie obozów pracy przymusowej z całej Europy, których zidentyfikowano przynajmniej 9 w okolicach Lubania. Istniała ponadto filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen w Leśnej-Miłoszowie której więźniowie także zatrudniani byli w GEMA Werke przy produkcji urządzeń radiolokacyjnych.

Źródło: [link widoczny dla zalogowanych], gdzie też jest bardziej wyczerpujący artykuł, opisujący historię GEMA Werke.

W 1943 roku najpierw urzadzono dział badawczy GEMA w budynkach klasztornu benedyktynów w Legnickim Polu, a następnie po dwóch miesiącach (przełom maja i czerwca 1943) uruchomiono produkcję w Lubaniu.

Piękna podstawa pod Radar W-R.
Niestety została zniwelowana w czerwcu br.
Obecnie w jej miejscu stoi huśtawka ( plac zabaw przedszkola)

[link widoczny dla zalogowanych]

Na tej podstawie w czasie wojny stał W-R "jako doświadczalny" gdzie sprawdzano
wprowadzane modyfikacje.
Po wojnie w 45 r " zabezpieczono w na terenie klasztora ( obecny DPS) trzy
szt radarów Würzburg Riese przygotowanych do wysyłki a zamontowanych na "podjazdówkach'.
Jako że Gema nie była w tym (44-45r.) czasie producentem W-R ten fakt należy zaliczyc do informacji potwierdzających pozycję tej firmy jako inowacyjnej.
Zmiany które wprowadzała wdrażane były natychmiast do produkcji w Telefunkenie.

Witam,

Liverpl, jest coś w tym co napisałeś ale nie do końca zgadzam się z tym twierdzeniem. Związki GEMY z Telefunkenem były dość chłodne co wynikało z rodzaju sił zbrojnych dla których zakłady te w głównej mierze pracowały i antagonizmami panującymi pomiędzy nimi. Firmy produkowały oczywiście radary dla obu rodzajów wojsk ale głównym zleceniodawcą i odbiorcą wyrobów GEMY była marynarka, Telefunkena zaś lotnictwo.
Wystarczy przytoczyć fakt, iż już na początku wojny GEMA opracowała funkcjonalny system rozpoznania swój-obcy i zaproponowała wprowadzenie go we wszystkich rodzajach wojsk. Lotnictwo jednak grzecznie podziękowało i zleciło opracowanie takiego systemu Telefunkenowi. Efekt końcowy był taki, że Niemcy do końca wojny wspólnego systemu nie posiadali.
Jednak w myśl powiedzenia „wszystkie ręce na pokład” czasami współpraca była konieczna.
Tak było właśnie w przypadku radaru „Wurzburg-Riese”, który pod koniec wojny nie funkcjonował już tak sprawnie. Nie wgłębiając się w techniczne zawiłości chodziło o to, że emitował on bardzo wąską wiązkę fal pokrywającą mały wycinek nieba. Do tego ciężki zespół antenowy obracał się dość wolno co w efekcie doprowadzało do tego, że wprowadzone przez aliantów jak również przez własne lotnictwo samoloty poruszające się z coraz to większą prędkością po prostu „uciekały” operatorowi z ekranu.
Telefunken był bezradny więc GEMA otrzymała zlecenie znalezienia skutecznego lekarstwa na tą bolączkę. Wykorzystano elementy sprawdzonego radaru „Freya”, które zamontowano na czaszy radaru. Dzięki temu emitowana wiązka fal była teraz szersza, pokrywała większy wycinek nieba i wprawny operator mógł w niej prowadzić nawet szybkie samoloty. Jak to wyglądało i funkcjonowało prezentuje poniższe zdjęcie i bardzo uproszczony rysunek.

Rozwiązanie to zastosowano operacyjnie, a zmodernizowane radary oznaczano „Wurzburg-Riese” G (G jak GEMA). Posiadały je również warianty rozwojowe radaru „Wurzburg-Riese” czyli FuMG 71 „Koburg I” G, FuMG 72 „Koburg II”, oraz FuMG 73 „Koburg III”.
Jestem przekonany, że na fundamencie w Legnickim Polu stał egzemplarz radaru „Wurzburg-Riese” na którym testowano to rozwiązanie gdyż GEMA niczego więcej przy dużym „Wurzburgu” nie kombinowała.
No i miało być krótko i zwięźle, a jak zwykle wyszedł elaborat Wink

Czy GEMA Werke w Lubaniu miała siedzibę na obecnej Włościańskiej?

Zdjęcia pozostałości GEMA Werke w Lubaniu. Fotki dzięki uprzejmości blade71

[link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych] [link widoczny dla zalogowanych]

Wnętrza wyglądają jak zbiornik retencyjny na wodę.